O Movimento indígena de Mato Grosso do Sul: uma contribuição sociopolítica

Sumario: Koa ko tembiapo oikuaa uka pe ñemongu‘e mbarete rehegua pe tetãme oĩva te‘ýi ava kuéra ko Mato Grosso do Sul pe, ha‘e teéva Guarani, Kaiowá, Tereno ha Kinikinau kuéra. Koa ko tesa reko ojapo tembiapo oikuaa ukávo ha omohesakã pe ñorãirõ mbarete ñande kuéra ko Mato Grosso do Sul pe, kóva arandu ogueru pe ñemongeta Sociologia dos Movimentos Sociais gui. Umi ñemongu‘e ñane mba‘éva ojeipykúi ichugui jejaporã umi arandu rapo pe ñemongu‘e ñane mba‘éva oñemoĩ porã va‘ekue, upéa rehe peteĩ arandu jepovyvy iñeypyrũ ikatu peveha umi arandu rapo pe ñemongu‘e ñane mba‘e teéva ojehaíva pe Movimento Indígenas tekotevẽ ojehai hína pe primeiro capítulo pe. Pe mokói hína koa ko tembiapo ojejapo peteĩ jehecha pyre umi kuatia omoñe‘e va‘ekue pe sociopolíticos pe ñemongu‘e ñane mba‘e teéva ko América Latina pe, ikatu haguãicha hesakã ko ojehu va‘ekue tuicháva upépe hína hokýva pe ñemongu‘e ñane mba‘e teéva ko Mato Grosso do sul pe ha avei oikuaa uka ha ombyaty tembiporu arandu rapo rehegua oñembohokýva ha omoĩ ojejapo haguã pe ojehesa rekóva ikatu haguã oikuave‘ẽ pe ñane mba‘e ñemongu‘e. Avei pe mokoĩha ko tembiapo omoĩ ukase hína pe heta ñemoĩ porã ojejapo haguã pe oñemohesa rekóva oñemongeta va‘ekue pe kuatia omoñe‘ẽ va‘ekue ojejapo va‘erã mba‘éichapa oñembotavy‘óta ha hesakã haguã pe ñane ñemongu‘e ñane mba‘e teéva ha omoĩta uperupive oikuaa haguã pe ñane ñemongu‘e ko Mato Grosso do sul péva hina mbohapyha. Ojejapo haguã pe jaikuaa haguã ko mbohapy hápe omoĩ hína pe ñane ñemongu‘e apytere Ko Mato Grosso do sul pe tembiapo ñane hente kuéra aty‘i, aty guasu upegui hína hokýva opa mba‘e tekorã pe atýgui moópa ojepykúi ha ojejapo oñomdivepa .Opa mba‘e jejaporã ñemongu‘e ha jeho jevy tekoharãpe, umia hína ñorãirõ tee. Umía tembiaporã ojejapo oñondivepa jahechata rampo ojoko haguã tape, oike haguã pe oga hérava assembleia legislativa, ikatu haguã ojopy karai kuérape oiporu haguã pe imba‘e tee, umi kuatia ñe‘ẽ ojejapo va‘ekue upépe ha omosarambi va‘ekue arandu, ikatu haguã oikuaa uka haguã maymávape ñane remikotevẽ ha jachuka ave mbarete ojehúva rovaguýpe ha ñorairõ, ojejapo ave kuã jopy joja ha mayma ñane pytyvõva rehe nacional javekue ha internacional, ikatu haguã imbarete pe ñane ñemongu‘e, ohupytyve haguã opa rupi ñane mbarete ha ojejapo haguã tembiaporã tuicháva oity haguã opa mba‘e ivaíva oúva ñande rehe ija‘e‘ỹva heta kuã jopy omohesakã ukáta ha avei ñande opa rupi ñaime ha ko Mato Grosso do sul ituicha javevekue pe Acampamento Terra Livre, pe nacional javekue hína ha pe Encontro Continental Guarani, upéva hína internacional ha continental javekue. Umi mba‘e ombotuicháva ha omombaretéva ñande ñemongu‘e avei imbatere haguã kuã ha po jopy reheve ambue ñemongu‘e rupive ko Brasil ha América Latina Javekue.